ВІТРЯНА ВІСПА І ВАГІТНІСТЬ
DOI:
https://doi.org/10.32689/2663-0672-2025-1-14Ключові слова:
вітряна віспа, вагітність, дітиАнотація
Стаття присвячена вивченню проблеми вітряної віспи під час вагітності. Вітряна віспа є поширеним дитячим захворюванням, яке, як правило, має легкий перебіг, але якщо вона розвивається під час вагітності, то може бути пов'язана з серйозними несприятливими наслідками, такими як синдром вродженої вітряної віспи, материнська вітряночна пневмонія та неонатальна вітрянка, які часто перебігають важко та можуть призвести до смерті плода та самої вагітної. Метою дослідження є аналіз та систематизація даних щодо проблеми вітряної віспи під час вагітності, можливих наслідків для вагітної, плоду та новонародженого. Матеріали і методи дослідження. Матеріалами дослідження стали міжнародні і вітчизняні концепції та стратегії, нормативно-правові документи з досліджуваного питання, клінічні рекомендації, інформаційно-наукові бази Scopus, Web of science, Cochrane library, PubMed. Використані методи порівняльного аналізу, систематизації та узагальнення даних з питань розвитку, перебігу та наслідків вітряної віспи під час вагітності. Результати та їх обговорення. Вітряна віспа є поширеним інфекційним захворюванням, як правило, з легким перебігом у дітей, та більш важким, ускладненим, яке може призвести навіть до смерті - у дорослих. Вітряна віспа під час вагітності зустрічається не так часто, але, незважаючи на це, залишається серйозною проблемою цієї категорії пацієнтів, асоціюється з розвитком пневмонії, гепатиту, енцефаліту, і призводить до 2% смертності серед матерів. Смертність від материнської вітряночної пневмонії, може сягати від 3-14% до 20-45%, в залежності від того, чи була розпочата своєчасна терапія. Клінічними формами внутрішньоутробної вітряної віспи є синдром вродженої вітряної віспи (CVS) і неонатальна вітрянка (Neonatal Varicella). Ступінь впливу інфекції на плід та вираженість клінічних проявів, будуть залежати від багатьох факторів: терміну вагітності, форми інфекції у матері, важкості перебігу захворювання, наявності супутньої патології. В медичній літературі останніх років, не так багато систематизованих даних щодо цієї проблеми, а серйозність несприятливих наслідків, актуалізує більш глибоке вивчення цього питання. Висновки. Обґрунтована необхідність більш глибокого вивчення проблеми вітряної віспи під час вагітності, особливостей перебігу, клінічних проявів, можливості ускладнень та наслідків для вагітної, плоду та новонародженого.
Посилання
Богадельников І. В. Роль герпесвірусної інфекції в організмі людини. Сучасні медичні технології. 2009. № 3. С. 57–61.
Вітряна віспа : клінічна настанова, заснована на доказах. 2016. С. 7–34. URL: https://www.dec.gov.ua/wpcontent/uploads/2019/11/akn_vv.pdf
Крамарьов C. О., Палатна Л. О., Воронов О. О., Головач О. В., Селіверстова К. А., Лисий А. В. Вроджена вітряна віспа у дітей: особливості сучасного перебігу, випадки з практики. Дитячий лікар. 2017. 5-6 (56-57). С. 5–10. URL: https://d-l.com.ua/uploads/issues/2017/5-6(56-57)/DL175-6_5-9_383d1927f3b16be89908705f54ef631b.pdf
Маврутенков В. В., Плеханова Т. Н., Белозерова В. Л., Соколова Е. Ю. Varicella-Zoster вірусна інфекція у новонароджених. Неонатологія, хірургія та перинатальна медицина. 2013. Т. III. № 3 (9). С. 145–151.
Матейко Г. Б., Антонюк Л. В., Ігнатовська С. П. Сучасні уявлення про материнсько-плодову Варіцела-Зостер вірусну інфекцію. Інфекційні хвороби. 2015. 4 (82). С. 74–78. URL: https://ojs.tdmu.edu.ua/index.php/inf-patol/article/view/5522/5053
Advisory Committee on Immunization Practices. Recommended adult immunization schedule: United States, 2011. Annals of Internal Medicine. 2011. Vol. 154. № 3. P. 168–173.
Akisu M., Yalaz M., Aksu G., Arslanoglu S., Genel F., Kutukculer N. Maternally acquired varicella-zoster virus antibodies disappear at 6 months of age in prematurely born children. Panminerva Medica. 2003. 45 (2). Р. 155–156.
Birthistle K., Carrington D. Fetal varicella syndrome--a reappraisal of the literature. A review prepared for the UK Advisory Group on Chickenpox on behalf of the British Society for the Study of Infection. Journal of Infection. 1998. 36 (1). Р. 25–29. DOI: 10.1016/s0163-4453(98)80152-7.
Chickenpox and pregnancy. 2024 URL: https://www.rcog.org.uk/for-the-public/browse-our-patient-information/chickenpox-and-pregnancy/
Chickenpox. Questions and answers. 2025 URL: https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/chickenpox#:~:text=These%20blisters%20eventually%20dry%20out,range%20of%2010%E2%80%9321%20days.
Enders G., Miller E. Varicella and herpes zoster in pregnancy and the newborn. In: Arvin AM, Gershon AA, editors. Varicella-Zoster Virus Virology and Clinical Mangement. Cambridge University Press. 2000. Р. 317–347.
Frisch S., Guo A. Diagnostic Methods and Management Strategies of Herpes Simplex and Herpes Zoster. Clinics in Geriatric Medicine. Philadelphia, 2013. № 29. P. 29-33.
Gardella C., Brown Z. A. Managing varicella zoster infection in pregnancy. Cleveland Clinic Journal of Medicine. 2007. 74 (4). Р. 290–296. DOI: 10.3949/ccjm.74.4.290.
Hall S., Maupin T., Seward J., Jumaan A.O., Peterson C., Goldman G. Second varicella infections: are they more common than previously thought? Pediatrics. 2002. 109 (6). Р. 1068–1073. DOI: 10.1542/peds.109.6.1068.
Lamont R. F., Sobel J. D., Carrington D., Mazaki-Tovi S., Kusanovic J. P., Vaisbuch E., Romero R. Varicella Zoster Virus (Chickenpox) Infection in Pregnancy. An International Journal of Obstetrics & Gynaecology. 2011. 118 (10). Р. 1155–1162. DOI: 10.1111/j.1471-0528.2011.02983.x
Mattson S. N., Jones K. L., Gramling L. J., Schonfeld A. M., Riley E. P., Harris J. A. Neurodevelopmental follow-up of children of women infected with varicella during pregnancy: a prospective study 1. The Pediatric Infectious Disease Journal. 2003. 22 (9). Р. 819–823. DOI: 10.1097/01.inf.0000086402.18710.54.
McCormack T., Webster C. Varicella Zoster infection. 2024. URL: https://teachmeobgyn.com/pregnancy/medicaldisorders/infections/varicella-zoster/
Nathwani D., Maclean A., Conway S., Carrington D.Varicella infections in pregnancy and the newborn. A review prepared for the UK Advisory Group on Chickenpox on behalf of the British Society for the Study of Infection. Journal of Infection. 1998. 36 (1). Р. 59–71. DOI: 10.1016/s0163-4453(98)80156-4.
Paller S. A., Mancini A. M. Hurwitz Clinical Pediatric Dermatology. Saunders-Elsevier, 2010. P. 348–370.
Paryani S. G., Arvin A. M. Intrauterine infection with varicella-zoster virus after maternal varicella. New England Journal of Medicine. 1986. 314 (24). Р. 1542–1546. DOI: 10.1056/NEJM198606123142403.
Pastuszak A. L., Levy M., Schick B., Zuber C., Feldkamp M., Gladstone J. Outcome after maternal varicella infection in the first 20 weeks of pregnancy. New England Journal of Medicine. 1994. 330 (13). Р. 901–905. DOI: 10.1056/NEJM199403313301305.
Prober C. G., Gershon A. A., Grose C., McCracken G. H., Nelson J. D. Consensus: varicella-zoster infections in pregnancy and the perinatal period. The Pediatric Infectious Disease Journal. 1990. 9 (12). Р. 865–869.
Sampathkumar P., Drage L.A., Martin D.P. Herpes zoster (shingles) and postherpetic neuralgia. Mayo Clinic Proceedings. 2009. Vol. 84. № 3. P. 274–280.
Sauerbrei A., Wutzler P. Varicella-Zoster Virus Infections During Pregnancy: Epidemiology, Clinical Symptoms, Diagnosis, Prevention and Therapy. Current Pediatric Reviews. 2005. 1. Р. 205–215.
Shapiro E. D., Vazquez M., Esposito D. Effectiveness of 2 doses of varicella vaccine in children. Journal of Infectious Diseases. 2011. Vol. 203, № 3. P. 312–315.
Schmader K. E., Levin M. J., Gnann J. W.Jr. Efficacy, safety, and tolerability of herpes zoster vaccine in person saged 50-59 years. Clinical Infectious Diseases. 2012. Vol. 54. № 7. P. 922–928.
Tan M. P., Koren G. Chickenpox in pregnancy: revisited. Reproductive Toxicology. 2006. 21 (4). Р. 410–420. DOI: 10.1016/j.reprotox.2005.04.011.
Tseng H. F., Smith N., Harpaz R. Herpes zoster vaccine in older adults and ther is kofs ubsequent herpes zoster disease. JAMA. 2011. Vol. 305. № 2. P. 160–166.
Тyring S. K. Management of herpes zoster and postherpetic neuralgia. Journal of the American Academy of Dermatology. 2007. Vol. 57 (6). P. 136–142.
Varicella Infection. Organization of Teratology Information Services. 2023. URL: https://mothertobaby.org/fact-sheets/varicella/
Weston W. L., Lane A. Т., Morelli J. G. Color textbook of Pediatric Dermatology. Mosby, 2007. P. 113–138.
Whitley R. J., Gnann J. W.Jr. Herpes zoster in the age of focused immunosuppressiv et terapy. JAMA. 2009. Vol. 301. № 7. P. 774–775.
Wilson J. F. Herpes zoster. Annals of Internal Medicine. 2011. Vol. 154. № 5. P. 15–31.
Yawn B.P., Wollan P.C., Kurland M.J. Herpes zoster recurrences more frequent than previous lyre ported. Mayo Clinic Proceedings. 2011. Vol. 86. № 2. P. 88–93.